새와 생명의 터 조류목록
8월 2009년

BN Checklist 2009 LogoPDF 다운로드

현황 부호 요약 - 자세한
설명은 조류목록 서문 으로.
  
데이터가 불충분한 경우
DD”를 사용
  
종류
  
1군최근 기록
2군1980년 이전 기록
3군증빙자료 미비함;
다수의 관찰자
4군증빙자료 미비함;
단독 관찰자
5군확정된 외래종
  
분류
  
지구보전 현황 (GCS)
CR:극심한 멸종위기종
EN:멸종위기종
VU:취약종
NT:멸종우려근접종
  
국내 (대한민국 내) 현황
R:널리 서식
P:널리 통과하는 철새
S:주로 여름 철새
W:주로 겨울 철새
  
위 네가지 약호는 추정분포도를 표시하는 숫자와 병행함
1:>= 100,000
2:10,000 - 100,000
3:1000 - 10,000
4:100 - 1000
5:<= 100
V1:드물게 기록됨, 예. 총 관찰 수는10회가 넘지만 연 관찰 수는 10회 미만
V2:거의 관찰되지 않음, 예. 총 관찰 수 10회 미만
  
번식
1:국내 번식 기록이
확인됨
2:국내 번식이 추정됨
3:과거 국내 번식 기록이 있음
NN1:국내 번식 기록은 없으나 DPRK에서의 번식 확인 또는 추정
NN2:국내 번식 기록은 없으며 DPRK에서의 번식이 짐작됨
빈칸:최근 한반도 내 번식 기록이 없는 것으로 짐작됨
2009 새와 생명의 터 조류목록

1군

최근 기록: 1980년 이후 적합한 사진, 녹음 또는 표본으로 한국에서 발견•기록된 종과 아종.

Galliformes - 닭목
Phasianidae  꿩과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
1들꿩Tetrastes bonasia amurensisR21
2멧닭Lyrurus tetrix ussuriensisNN
3메추라기Coturnix japonicaW3, R52
4Phasianus colchicus karpowiR11
북꿩P. c. pallasiNN
Anseriformes - 기러기목
Anatidae  오리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
5개리Anser cygnoidesVU#325P3,W4
6큰부리큰기러기Anser fabalisP2,W3
7큰기러기Anser serrirostrisP1,W2
8회색기러기Anser anser rubrirostrisV2
9쇠기러기Anser albifrons frontalisP1,W2
10흰이마기러기Anser erythropusVUP/W5
11줄기러기Anser indicusV2
12흰기러기Chen caerulescens caerulescensWV1
13캐나다기러기Branta hutchinsii leucopareiaWV1
B. h. minimaWV2
14흑기러기Branta bernicla nigricans#325W4
15혹고니Cygnus olor#201W5
16고니Cygnus columbianus bewickii/jankowskii#201W4
17큰고니Cygnus cygnus#201W3, SV2
18혹부리오리Tadorna tadornaW2
19황오리Tadorna ferrugineaW3,SV2
20원앙Aix galericulata#327R,W3
21알락오리Anas strepera streperaW3
22청머리오리Anas falcataNTW3,SV23
23홍머리오리Anas penelopeP/W3,SV2
24아메리카홍머리오리Anas americanaV1
25청둥오리Anas platyrhynchos platyrhynchosW1,S41
26흰뺨검둥오리Anas zonorhynchaW1,R2
27넓적부리Anas clypeataW3
28고방오리Anas acutaP/W2,SV1
29발구지Anas querquedulaP4
30가창오리Anas formosaVUW1,SV2
31쇠오리Anas creccaW1,SV1
32미국쇠오리Anas carolinensisV2
33붉은부리흰죽지Netta rufinaV1
34흰죽지Aythya ferinaP/W2
35붉은가슴흰죽지Aythya baeriENV1
36적갈색흰죽지Aythya nyrocaNTV1
37댕기흰죽지Aythya fuligulaP2,W3,SV1NN
38검은머리흰죽지Aythya marila mariloides/nearcticaW2,SV2
39호사북방오리Somateria spectabilisV2
40흰줄박이오리Histrionicus histrionicus (pacificus)W4NN
41검둥오리사촌Melanitta deglandi stejnegeriW3
42검둥오리Melanitta americanaW4
43바다꿩Clangula hyemalisV1
44흰뺨오리Bucephala clangula clangulaW3
45흰비오리Mergellus albellusW3
46비오리Mergus merganser comatusW3,S51
47바다비오리Mergus serratorW3NN
48호사비오리Mergus squamatusEN#448W5NN2
Gaviiformes - 아비목
Gaviidae  아비과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
49아비Gavia stellataP2,W3
50큰회색머리아비Gavia arctica viridigularisW3
51회색머리아비Gavia pacificaP2,W3
52흰부리아비Gavia adamsiiW5
Procellariiformes - 섬새목
Procellariidae  슴새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
53흰배슴새Pterodroma hypoleucaV2
54슴새Calonectris leucomelasS21
55쇠부리슴새Puffinus tenuirostrisP5
56붉은발슴새Puffinus carneipesP5
Hydrobatidae  바다제비과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
57바다제비Oceanodroma monorhisS31
Podicipediformes - 농병아리목
Podicipedidae  논병아리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
58논병아리Tachybaptus ruficollis poggeiR/W31
59큰논병아리Podiceps grisegena holboelliW3
60뿔논병아리Podiceps cristatus cristatusW3,R51
61귀뿔논병아리Podiceps auritus auritusW4,SV2
62검은목논병아리Podiceps nigricollis nigricollisW3
Ciconiiformes - 황새목
Ciconiidae  황새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
63먹황새Ciconia nigra#200P5,WV13
64황새Ciconia boycianaEN#199W5,SV23
Pelecaniformes - 사다새목
Threskiornithidae  저어새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
65검은머리흰따오기Threskiornis melanocephalusNTV2
66노랑부리저어새Platalea leucorodia major#205W4,SV1
67저어새Platalea minorEN#205S4,W51
Ardeidae  왜가리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
68알락해오라기Botaurus stellaris stellarisW5
69덤불해오라기Ixobrychus sinensisS31
70큰덤불해오라기Ixobrychus eurhythmusS41
71열대붉은해오라기Ixobrychus cinnamomeusV1
72검은해오라기Dupetor flavicollis flavicollisV1
73붉은해오라기Gorsachius goisagiENV1
74검은댕기붉은해오라기Gorsachius melanolophusV2
75해오라기Nycticorax nycticorax nycticoraxS3,R41
76검은댕기해오라기Butorides striata amurensisS3,WV21
77흰날개해오라기Ardeola bacchusP/S5,WV21
78황로Bubulcus coromandusS3,WV21
79왜가리Ardea cinerea jouyiR,S31
80붉은왜가리Ardea purpurea manilensisV1
81대백로Ardea albaPW3,S5
82중대백로Ardea modestaS3,WV11
83중백로Egretta intermedia intermediaS31
84쇠백로Egretta garzetta garzettaS3,R41
85흑로Egretta sacra sacraR41
86노랑부리백로Egretta eulophotesVU#361S4,WV21
Fregatidae  군함저과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
87큰군함조Fregata minor minorV2
88군함조Fregata ariel arielV1
Sulidae  얼가니(부비)새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
89푸른얼굴얼가니새Sula dactylatra personataV2
90붉은발얼가니새Sula sula rubripesV2
91갈색얼가니새Sula leucogaster plotusV2
Phalacrocoracidae  가마우지과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
92쇠가마우지Phalacrocorax pelagicusR31
93민물가마우지Phalacrocorax carbo hanedaeW3,R41
P. c. sinensisDDDD
94가마우지Phalacrocorax capillatusR31
Accipitriformes - 맹금류 매목
Pandionidae  물수리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
95물수리Pandion haliaetus haliaetusP4,W5NN
Accipitridae  수리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
96벌매Pernis ptilorhynchus orientalisP32
97솔개Milvus migrans lineatusR/P41
98흰꼬리수리Haliaeetus albicilla albicilla#243W4,RV11
99참수리Haliaeetus pelagicus pelagicusVU#243W5
한국참수리H. p. nigerExtNN3
100고산대머리수리Gyps himalayensisV2
101독수리Aegypius monachusNTW3,RV1
102관수리Spilornis cheela rickettiV2
103개구리매Circus spilonotus#323P/W5
104잿빛개구리매Circus cyaneus cyaneus#323W4NN
105알락개구리매Circus melanoleucos#323P52
106붉은배새매Accipiter soloensis#323P/S21
107조롱이Accipiter gularis gularisR4,P/W31
108새매Accipiter nisus nisosimilis#323P/W3NN
109참매Accipiter gentilis schvedowi#323P/W3,R51
A. g. fujiyamae#323P/W5
흰참매A. g. albidusV2
110왕새매Butastur indicusP3,S51
111말똥가리Buteo japonicus japonicusW/P3,SV2NN2
112큰말똥가리Buteo hemilasiusW/P4
113털발말똥가리Buteo lagopus menzbieriW5
B. l. kamtschatkensisV2
털발말똥가리B. l. sanctijohannisV2
114항라머리검독수리Aquila clangaVUP/W5
115초원수리Aquila nipalensis nipalensisV2
116흰죽지수리Aquila heliacaVUV1
117검독수리Aquila chrysaetos japonica#243W/P53
118흰배줄무늬수리Aquila fasciata fasciataV2
119흰점어깨수리Hieraaetus pennatusV2
Falconiformes - 매목
Falconidae  매과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
120황조롱이Falco tinnunculus interstinctus#323R/W/P/S21
한국황조롱이F. t. perpallidus#323DD
121비둘기조롱이Falco amurensisP4NN
122쇠황조롱이Falco columbarius insignisW4
123새홀리기Falco subbuteo subbuteoP/S31
124헨다손매Falco cherrug milvipesENV1
125Falco peregrinus japonensis#323R/P/W31
바다매F. p. pealeiDD
Otidiformes - 느시목
Otididae  느시과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
126느시Otis tarda dybowskiiVU#206CAT 2
Gruiformes - 두루미목
Rallidae  뜸부기과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
127알락뜸부기Coturnicops exquisitusVUV2
128흰눈썹뜸부기Rallus indicusW5
129흰배뜸부기Amaurornis phoenicurus phoenicurusP/S5,WV21
130쇠뜸부기Porzana pusilla pusillaP5NN2
131쇠뜸부기사촌Porzana fusca erythrothoraxS51
132한국뜸부기Porzana paykulliiNTV1NN2
133뜸부기Gallicrex cinerea#446P/S41
134쇠물닭Gallinula chloropus chloropusS3/R51
135물닭Fulica atra atraW3,R41
Gruidae  두루미과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
136쇠재두루미Anthropoides virgoV2
137시베리아흰두루미Grus leucogeranusCRV2
138캐나다두루미Grus canadensis canadensisV1
139재두루미Grus vipioVU#203P3,W4
140검은목두루미Grus grus lilfordi#451V1
141흑두루미Grus monachaVU#228P3,W4
142두루미Grus japonensisEN#202W4
Charadriiformes - 도요목
Turnicidae  세가락메추라기과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
143세가락메추라기Turnix tanki blandfordiiV12
Haematopodidae  검은머리물떼새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
144검은머리물떼새Haematopus (ostralegus) osculans#326W3,R41
Recurvirostridae  장다리물떼새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
145장다리물떼새Himantopus himantopusP/S5,WV21
146뒷부리장다리물떼새Recurvirostra avosettaV1
Charadriidae  물떼새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
147댕기물떼새Vanellus vanellusW4NN
148민댕기물떼새Vanellus cinereusV1
149검은가슴물떼새Pluvialis fulvaP4
150개꿩Pluvialis squatarolaP2,W3
151흰죽지꼬마물떼새Charadrius hiaticula tundraeV1
152흰목물떼새Charadrius placidusR31
153꼬마물떼새Charadrius dubius curonicusP/S31
154흰물떼새Charadrius alexandrinus nihonensisP2,S4,W41
155왕눈물떼새Charadrius mongolus mongolusP2,WV1
C. m. stegmanniP5
156큰왕눈물떼새Charadrius leschenaultii leschenaultiiP5
157큰물떼새Charadrius veredusV1
158흰눈썹물떼새Charadrius morinellusV2
Rostratulidae  호사도요과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
159호사도요Rostratula benghalensis#449S/R51
Jacanidae  물꿩과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
160물꿩Hydrophasianus chirurgusV11
Scolopacidae  도요과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
161멧도요Scolopax rusticolaP/W4
162청도요Gallinago solitaria japonicaP/W5
163큰꺅도요Gallinago hardwickiiP5
164바늘꼬리도요Gallinago stenuraP3,WV2
165꺅도요사촌Gallinago megalaP3
166꺅도요Gallinago gallinago gallinago P3,W4
167긴부리도요Limnodromus scolopaceusV1
168큰부리도요Limnodromus semipalmatusNTV1
169흑꼬리도요Limosa limosa melanuroidesNTP2,WV2
170큰뒷부리도요Limosa lapponica baueriP2
L. l. menzbieriP2,WV2
171쇠부리도요Numenius minutusP5
172중부리도요Numenius phaeopus variegatusP3,WV2
173마도요Numenius arquata orientalisNTP3,W3, RV1
174알락꼬리마도요Numenius madagascariensisP2,S3,WV1
175학도요Tringa erythropusP3,W5
176붉은발도요Tringa totanus ussuriensis P4,S5,WV21
177쇠청다리도요Tringa stagnatilisP3
178청다리도요Tringa nebulariaP2,W5
179(쇠)청다리도요사촌Tringa guttiferENP4
180삑삑도요Tringa ochropusP3,W4
181알락도요Tringa glareolaP3
182노랑발도요Tringa brevipesP3
183뒷부리도요Xenus cinereusP2,SV2
184깝작도요Actitis hypoleucosP/S3,W41
185꼬까도요Arenaria interpres interpresP3,WV2
186붉은어깨도요Calidris tenuirostrisP1/2
187붉은가슴도요Calidris canutus rogersi P4
188세가락도요Calidris alba (rubida)P3,W4
189좀도요Calidris ruficollisP2/3,S5,WV2
190작은도요Calidris minutaV1
191흰꼬리좀도요Calidris temminckiiP5,WV2
192종달도요Calidris subminutaP4
193아메리카메추라기도요Calidris melanotosV1
194메추라기도요Calidris acuminataP3
195붉은갯도요Calidris ferrugineaP5
196민물도요Calidris alpina articolaP/W2,SV2
C. a. sakhalinaP/W2,SV2
197넓적부리도요Eurynorhynchus pygmeusCRP5
198송곳부리도요Limicola falcinellus sibiricaP3
199누른도요Tryngites subruficollisV2
200목도리도요Philomachus pugnaxP5,WV2
201지느러미발도요Phalaropus lobatusP3
202붉은배지느러미발도요Phalaropus fulicariusV1
Glareolidae  제비물떼새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
203제비물떼새Glareola maldivarumP/S 52
Laridae  갈매기과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
204세가락갈매기Rissa tridactyla pollicarisP2,W3
205기린목갈매기Chroicocephalus geneiV2
206붉은부리갈매기Chroicocephalus ridibundus sibiricusW/P2,S5
207검은머리갈매기Chroicocephalus saundersiVUP/W3,S41
208고대갈매기Ichthyaetus relictusVUW5
209큰검은머리갈매기Ichthyaetus ichthyaetusV1
210괭이갈매기Larus crassirostrisR/W21
211갈매기Larus canus kamtschatschensisP/W2
L. c. heineiP/W5
212수리갈매기Larus glaucescensW5
213흰갈매기Larus hyperboreus pallidissimusW4,SV2
L. h. barrovianusV2
214작은흰갈매기Larus glaucoides glaucoidesV1
L. g. kumleiniV2
215캐나다갈매기Larus thayeriV2
216옅은재갈매기Larus smithsonianusV1
217재갈매기Larus vegae vegaeW2,R5
L. v. birulaiDD
218한국재갈매기Larus mongolicusP/W3,S41
219카스피해갈매기Larus cachinnansV2
220줄무늬노랑발갈매기Larus heuglini taimyrensisP/W3
L. h. barabensisV1
221큰재갈매기Larus schistisagusW3,R5
222Lesser Black-backed GullLarus fuscus fuscusV2
223큰부리제비갈매기Gelochelidon nilotica affinisV2
224붉은부리큰제비갈매기Hydroprogne caspiaV1
225쇠제비갈매기Sternula albifrons sinensisS3,WV21
226에위니아제비갈매기Onychoprion anaethetus anaethetusV2
227검은등제비갈매기Onychoprion fuscatus nubilosaV2
228제비갈매기Sterna hirundo longipennisP2
붉은발제비갈매기S. h. minussensisV1
229긴꼬리제비갈매기Sterna dougallii bangsiV2
230구레나룻제비갈매기Chlidonias hybrida hybridaP5,WV1
231흰죽지갈매기Chlidonias leucopterusP4
232검은제비갈매기Chlidonias niger nigerV2
Stercorariidae  도둑갈매기과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
233큰도둑갈매기Stercorarius maccormickiV1
234넓적꼬리도둑갈매기Stercorarius pomarinusP4,WV2
235북극도둑갈매기Stercorarius parasiticusP5
Alcidae  바다오리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
236흰줄부리바다오리Uria lomvia arraV1/W5
237바다오리Uria aalge inornataV1/W5NN
238흰눈썹바다오리Cepphus carboW5NN
239알락쇠오리Brachyramphus perdixNTW5
240바다쇠오리Synthliboramphus antiquus antiquusP/W1,S41
241뿔쇠오리Synthliboramphus wumizusumeVU#450V11//3
242작은바다오리Aethia pusillaV1
243흰수염바다오리Cerorhinca monocerataP/W3NN
Pteroclidiformes - 사막꿩목
Pteroclididae  사막꿩과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
244사막꿩Syrrhaptes paradoxusCAT 2
Columbiformes - 비둘기목
Columbidae  비둘기과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
245양비둘기Columba rupestris rupestrisR51
246분홍가슴비둘기Columba oenas oenasV2
247흑비둘기Columba janthinaNTR/S41
248멧비둘기Streptopelia orientalis orientalisR11
249염주비둘기Streptopelia decaocto xanthocyclaV1NN2
250홍비둘기Streptopelia tranquebarica humilisV1
251목점박이비둘기Stigmatopelia chinensis chinensis V2
252녹색비둘기Treron sieboldii sieboldiiV1
Cuculiformes - 두견이목
Cuculidae  두견과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
253쿠칼Centropus bengalensisV2
254밤색날개뻐꾸기Clamator coromandusV21
255초록부리뻐꾸기Eudynamys scolopaceus chinensis V2
256검은두견이Surniculus dicruroidesV2
257큰매사촌Hierococcyx sparverioides sparverioidesV2
258매사촌Hierococcyx hyperythrusS41
259두견이Cuculus poliocephalus#447S31
260검은등뻐꾸기Cuculus micropterus micropterusS31
261벙어리뻐꾸기Cuculus optatusS31
262뻐꾸기Cuculus canorus telephonus?S2/31
Strigiformes - 올빼미목
Tytonidae  가면올빼미과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
263가면올빼미Tyto longimembrisV2
Strigidae  올빼미과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
264큰소쩍새Otus semitorques ussuriensis #324R/W31
O. s. semitorquesDD
265소쩍새Otus sunia stictonotus#324P/S31
O. s. japonicusDD
266수리부엉이Bubo bubo kiautschensis#324R3/41
267올빼미Strix nivicola ma#324R51
268긴점박이올빼미Strix uralensis nikolskiiR51
269금눈쇠올빼미Athene noctua plumipesV11
270솔부엉이Ninox scutulata japonica#324P/S31
271칡부엉이Asio otus otus#324P/W5
272쇠부엉이Asio flammeus flammeus#324P/W4
Caprimulgiformes - 쏙독새목
Caprimulgidae  쏙독새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
273쏙독새Caprimulgus jotakaP/S31
Apodiformes - 칼새목
Apodidae  칼새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
274황해쇠칼새Aerodramus brevirostris innominatus V1
275바늘꼬리칼새Hirundapus caudacutus cauducutusP/S32/NN2
276칼새Apus pacificus pacificusP/S21
277쇠칼새Apus nipalensis nipalensisV1
Coraciiformes - 파랑새목
Coraciidae  파랑새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
278파랑새Eurystomus orientalis calonyxP/S31
Alcedinidae  물총새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
279호반새Halcyon coromanda majorS41
280청호반새Halcyon pileataS31
281물총새Alcedo atthis bengalensisS3,R51
Bucerotiformes - 코뿔새목목
Upupidae  후투티과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
282후투티Upupa epops saturataP/S3,WV21
Piciformes - 딱따구리목
Picidae  딱다구리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
283개미잡이Jynx torquilla chinensis P5NN2
284붉은배오색딱다구리Dendrocopos hyperythrus subrufinusV1
285쇠딱다구리Dendrocopos kizuki nipponR21
D. k. permutatusNNNN
286아물쇠딱다구리Dendrocopos canicapillus doerriesiR51
287큰오색딱다구리Dendrocopos leucotos leucotosR31
D. l. takahasiiR5
큰오색딱다구리D. l. quelpartensisR4
288오색딱다구리Dendrocopos major japonicusR2/31
289세가락딱다구리Picoides tridactylus kurodaiNNNN
290크낙새Dryocopus javensis richardsi#197NN3
291까막딱다구리Dryocopus martius martius#242R31
292청딱다구리Picus canus jessoensisR2/31
Passeriformes - 참새목
Pittidae  팔색조과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
293팔색조Pitta nymphaVU#204P/S41
294푸른날개팔색조Pitta moluccensisV2
Artamidae  숲제비과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
295재숲제비Artamus fuscusV2
Campephagidae  할미새사촌과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
296검은할미새사촌Coracina melaschistos intermediaV2
297할미새사촌Pericrocotus divaricatus divaricatusP3NN2
Laniidae  때까치과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
298칡때까치Lanius tigrinusP/S41
299때까치Lanius bucephalus bucephalusR31
300노랑때까치Lanius cristatus confususP31
L. c. lucionensisP/S41
노랑때까치L. c. cristatusP5
L. c. superciliosusV2
301붉은등때까치Lanius collurio collurioV2
302긴꼬리때까치Lanius schach schachV1
303큰재개구마리Lanius excubitor mollisV2
L. e. bianchiV2
큰재개구마리L. e. sibiricusV2
304초원때까치Lanius pallidirostrisV2
305물때까치Lanius sphenocercus sphenocercusR/P/W51
Oriolidae  꾀꺼리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
306꾀꼬리Oriolus chinensis diffususP/S21
Dicruridae  바람까미귀과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
307검은바람까마귀Dicrurus macrocercus cathoecusP5
308회색바람까마귀Dicrurus leucophaeus leucogenisV1
309바람까마귀Dicrurus hottentottus brevirostrisV2
Monarchidae  까치딱새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
310별삼광조Terpsiphone paradisi inceiV2NN2
311삼광조Terpsiphone atrocaudata atrocaudataNTP/S41
Corvidae  까마귀과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
312어치Garrulus glandarius brandtiiR/W11
313물까치Cyanopica cyanus koreensisR1/21
314까치Pica pica sericeaR11
315잣까마귀Nucifraga caryocatactes macrorhynchosR52
316붉은부리까마귀Pyrrhocorax pyrrhocorax brachypusV2
317갈까마귀Coloeus dauuricusP/W3NN2
318떼까마귀Corvus frugilegus pastinatorP/W2
319까마귀Corvus corone orientalisR31
320큰부리까마귀Corvus macrorhynchos mandschuricusR21
C. m. japonensisDD1
321큰까마귀Corvus corax kamtschaticusNNNN3
Bombycillidae  여새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
322황여새Bombycilla garrulus centralasiaeP/W4
323홍여새Bombycilla japonicaNTP/W4
Paridae  박새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
324쇠박새Poecile palustris hellmayriR11
P. p. brevirostrisNN
325북방쇠박새Poecile montanus baicalensisV2NN
326곤줄박이Poecile varius variusR11
327진박새Periparus ater aterR/P/W11
P. a. pekinensisDD
진박새P. a. insularisDD
328노랑배진박새Periparus venustulusV1
329박새Parus minor minorR/W11
P. m. dageletensisR41
Remizidae  길박새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
330스윈호오목눈이Remiz consobrinusP3,W4
Panuridae  붉은머리오목눈이과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
331수염오목눈이Panurus biarmicus russicusV2
Alaudidae  종다리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
332쇠종다리Calandrella brachydactyla longipennisP5
333북방쇠종다리Calandrella cheleensis cheleensisV2NN
334뿔종다리Galerida cristata coreensisR51
335종다리Alauda arvensis lonnbergiP/W3,R41
A. a. pekinensisDD
336극동종다리Alauda japonica intermediaR/M2/31
337해변종다리Eremophila alpestris brandti V2
E. a. flavaV2
Pycnonotidae  직박구리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
338줄무늬머리직박구리Pycnonotus sinensis sinensisS5,RV21
339직박구리Microscelis amaurotis amaurotisR/W11
Hirundinidae  제비과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
340갈색제비Riparia riparia ijimaeP4
341제비Hirundo rustica gutturalisS/P1,WV21
붉은배제비H. r. saturataDD
342바위산제비Ptyonoprogne rupestrisV2
343흰턱제비Delichon urbicum lagopodumV1
344흰털발제비Delichon dasypus dasypusP3,S/WV2NN
D. d. nigrimentaleV2
345귀제비Cecropis daurica japonicaP/S11
Cettidae  휘파람새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
346숲새Urosphena squameiceps ussurianusP/S21
347섬휘파람새Cettia diphone cantansR,W31
348휘파람새Cettia (canturians) borealisP3, S4,WV21
큰휘파람새C. c. (canturians)V1/2
Aegithalidae  오목눈이과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
349오목눈이Aegithalos caudatus magnusR/W11
흰머리오목눈이A. c. caudatus W3/4
제주오목눈이A. c. trivirgatusR31
Phylloscopidae  솔새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
350연노랑눈썹솔새Phylloscopus trochilus yakutensisV2
351검은다리솔새Phylloscopus (collybita) tristisV2
352노랑턱솔새Phylloscopus sibilatrixV2
353솔새사촌Phylloscopus fuscatus fuscatusP3,S4,WV11
354노랑배솔새사촌Phylloscopus affinisV2
355긴다리솔새사촌Phylloscopus schwarziP3,S41
356노랑허리솔새Phylloscopus proregulusP3,S4,WV21
357노랑눈썹솔새Phylloscopus inornatusP2/1,WV1
358연노랑눈썹솔새Phylloscopus humei mandelliiV1
P. h. humeiV2
359쇠솔새Phylloscopus borealis borealisP2
솔새P. b. xanthodryas
P. b. kennicottiV2
360버들솔새Phylloscopus plumbeitarsusP4NN
361되솔새Phylloscopus tenellipesP32//NN
362사할린되솔새Phylloscopus borealoidesV2
363산솔새Phylloscopus coronatusP/S21
364산솔새Phylloscopus claudiaeV2
Acrocephalidae  개개비과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
365큰부리개개비Acrocephalus aedon stegmanniP4NN
366개개비Acrocephalus orientalisS/P21
367쇠개개비Acrocephalus bistrigicepsP3/S51
368우수리개개비Acrocephalus tangorumVUV2
369북방쇠개개비Acrocephalus agricolaV2
Megaluridae  점무늬가슴쥐발귀과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
370점무늬가슴쥐발귀Bradypterus davidi V2NN2
371쥐발귀개개비Locustella lanceolata lanceolataP3
372북방개개비Locustella certhiola certhiolaP3
L. c. rubescensDD
373알락꼬리쥐발귀Locustella ochotensis ochotensisP3
L. o. subcerthiolaDD
374섬개개비Locustella pleskeiVUP/S31
375붉은허리개개비Locustella fasciolata fasciolataP4
L. f. amnicolaDD
Cisticolidae  개개비사촌과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
376개개비사촌Cisticola juncidis brunnicepsS3,R51
Timaliidae  꼬리치레과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
377붉은머리오목눈이Paradoxornis webbianus fulvicaudaR1
378꼬리치레Rhopophilus pekinensis pekinensisCAT 2NN
Sylviidae  휘파림새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
379쇠흰턱딱새Sylvia curruca halimodendriV2
S. c. blythiV2
Zosteropidae  동박새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
380한국동박새Zosterops erythropleurusP2NN
381동박새Zosterops japonicus japonicusR21
작은동박새Z. j. simplexP4
Regulidae  상모솔새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
382상모솔새Regulus regulus japonensisP/W2NN
Troglodytidae  굴뚝새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
383굴뚝새Troglodytes troglodytes dauricusW2,R31
Sittidae  동고비과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
384아물동고비Sitta europaea amurensisR21
붉은배동고비S. e. bedfordiExt
385쇠동고비Sitta villosa villosaW5NN
Certhiidae  나무발발이과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
386나무발발이Certhia familiaris dauricaR/W51
Sturnidae  찌르레기과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
387붉은부리찌르레기Spodiopsar sericeusP/W4,S51
388찌르레기Spodiopsar cineraceusW/P/S21
389쇠찌르레기Agropsar philippensisP4,S51
390북방쇠찌르레기Agropsar sturninusP4,SV11
391잿빛쇠찌르레기Sturnia sinensisV1
392분홍찌르레기Pastor roseusV2
393흰점찌르레기Sturnus vulgaris poltaratskyiW5
Turdidae  지빠귀과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
394귤빛지빠귀Zoothera citrina melliV2
395흰눈썹지빠귀Zoothera sibirica sibiricaP4,SV2NN2
Z. s. davisoniPV1
396호랑지빠귀Zoothera aurea aurea P/S2,R41
397되지빠귀Turdus hortulorumP/S2,WV21
398검은지빠귀Turdus cardisP4
399대륙검은지빠귀Turdus merula mandarinusP5,RV11
400흰눈썹붉은배지빠귀Turdus obscurusP2
401흰배지빠귀Turdus pallidusP2,S3,R41
402붉은배지빠귀Turdus chrysolaus chrysolausP3/4
403검은목지빠귀Turdus atrogularisP/WV1
404붉은목지빠귀Turdus ruficollisP/W5
405노랑지빠귀Turdus naumanniP/W3
406개똥지빠귀Turdus eunomusP/W2
407침엽수림 지대지빠귀Turdus iliacus iliacusV2
408중국지빠귀Turdus mupinensisV2
Muscicapidae  딱새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
409꼬까울새Erithacus rubecula tataricusV2
410붉은가슴울새Erithacus akahige akahigeP5
411흰눈썹울새Luscinia svecica svecicaP/W5/4
412진홍가슴Luscinia calliope calliopeP3,S41
L. c. camtschatkensisDD
413쇠유리새Luscinia cyane bochaiensisP/S21
414울새Luscinia sibilansP3NN2
415유리딱새Tarsiger cyanurusP/W2NN
416검은머리딱새Phoenicurus ochruros rufiventrisV1
417Common RedstartPhoenicurus phoenicurus phoenicurusV2
418딱새Phoenicurus auroreus auroreusR/W21
419부채꼬리바위딱새Rhyacornis fuliginosa fuliginosaV11
420흰머리바위딱새Chaimarrornis leucocephalusV2
421검은딱새Saxicola maurusP/S2,WV21
422검은뺨딱새Saxicola ferreusV2
423긴다리사막딱새Oenanthe isabellinaV2
424북방사막딱새Oenanthe oenanthe oenantheV2
425검은등사막딱새Oenanthe pleschankaV1
426검은꼬리사막딱새Oenanthe deserti desertiV2
427바다직박구리Monticola solitarius philippensisS2,R41
푸른바다직박구리M. s. pandooV2
428꼬까직박구리Monticola gularisP4NN2
429제비딱새Muscicapa griseistictaP3NN
430솔딱새Muscicapa sibirica sibiricaP3NN
431쇠솔딱새Muscicapa dauurica dauuricaP2,S41
432귤색딱새Muscicapa ferrugineaV2
433흰눈썹황금새Ficedula zanthopygiaP/S31
434황금새Ficedula narcissina narcissinaP4
남방황금새F. n. owstoniV2
435중국황금새Ficedula elisaeV2
436노랑딱새Ficedula mugimakiP2NN
437서양흰꼬리딱새Ficedula parvaV1
438흰꼬리딱새Ficedula albicillaP3
439큰유리새Cyanoptila cyanomelana cyanomelanaP/S21
한국큰유리새C. c. cumatilisV2/1
440파랑딱새Eumyias thalassinusV2
441주황가슴파랑딱새Cyornis banyumas whiteiV2
Cinclidae  물가마귀과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
442물까마귀Cinclus pallasiiR21
Passeridae  참새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
443집참새Passer domesticus domesticusV2
444섬참새Passer rutilans rutilansR/W/P41
445참새Passer montanus saturatusR11
Estrildidae  밀납부리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
446얼룩무늬납부리새Lonchura punctulata topelaV2
Prunellidae  바위종다리과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
447바위종다리Prunella collaris erythropygiaR/P/W4NN
448멧종다리Prunella montanella montanellaP/W2
Motacillidae  할미새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
449물레새Dendronanthus indicusP/S41
450흰눈썹긴발톱할미새Motacilla tschutschensis tschutschensisP2
긴발톱할미새M. t. taivanaP3,W5
북방긴발톱할미새M. t. macronyxP3
451노랑머리할미새Motacilla citreola citreolaP5
452노랑할미새Motacilla cinerea robustaP/S2,W51
453알락할미새Motacilla alba leucopsisP/S1,W51
검은턱할미새M. a. ocularisP2
백할미새M. a. lugensP/W3NN
시베리아알락할미새M. a. baicalensisV1
흰이마알락할미새M. a. personataV2
454검은등할미새Motacilla grandisR2/31
455큰밭종다리Anthus richardi ussuriensisP3,WV2
456쇠밭종다리Anthus godlewskiiP5
457풀밭종다리Anthus pratensis pratensisV2
458나무밭종다리Anthus trivialis sibiricusV1
459힝둥새Anthus hodgsoni hodgsoniP1,W3,S51
A. h. yunnanensisDD
460흰등밭종다리Anthus gustavi gustaviP3
A. g. menzbieriP4
461한국밭종다리Anthus roseatusV2
462붉은가슴밭종다리Anthus cervinus cervinusP2,WV2
463밭종다리Anthus rubescens japonicusP/W2
464옅은밭종다리Anthus spinoletta blakistoniV1
Fringillidae  되새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
465되새Fringilla montifringillaP/W1
466방울새Carduelis sinica ussuriensisR/M/W11
제주방울새C. s. minorR31
C. s. kawarahibaDD1
467검은머리방울새Carduelis spinusP/W1,SV22
468홍방울새Carduelis flammea flammeaV1
469쇠홍방울새Carduelis hornemanni exilipesV2
470갈색양진이Leucosticte arctoa brunneonuchaV2
471긴꼬리홍양진이Uragus sibiricus ussuriensisP/W3NN
472적원자Carpodacus erythrinus grebnitskiiP4,WV2NN2
473양진이Carpodacus roseus roseusW3/4NN2
474솔잣새Loxia curvirostra japonicaW/M3,SV12
475멋쟁이Pyrrhula pyrrhula rosaceaW/P2/3NN2
P. p. cassiniiV1
멋쟁이P. p. griseiventrisV2
P. p. cineraceaNN
476콩새Coccothraustes coccothraustes japonicusW2NN
477밀화부리Eophona migratoria migratoriaS3,W51
478큰부리밀화부리Eophona personata magnirostrisP/W5
E. p. personataDD
Emberizidae  멧새과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
479금빛머리멧새Emberiza citrinella erythrogenysV2
480흰머리멧새Emberiza leucocephalos leucocephalosP/W5
E. l. frontoV3
481멧새Emberiza cioides castaneicepsR31
E. c. wiegoldiDD
멧새E. c. ciopsisV2
482오토란Emberiza hortulanaV2
483흰배멧새Emberiza tristramiP2,S3,W51
484붉은뺨멧새Emberiza fucata fucataP/S3,W41
485쇠붉은뺨멧새Emberiza pusillaP2,W4
486노랑눈썹멧새Emberiza chrysophrysP3
487쑥새Emberiza rusticaP/W1
488노랑턱멧새Emberiza elegans elegansW/P1,R21
489검은머리촉새Emberiza aureola ornataVUP3/4NN3
E. a. aureolaDD
490꼬까참새Emberiza rutilaP2,WV2
491검은머리멧새Emberiza melanocephalaV1
492붉은머리멧새Emberiza brunicepsV2
493무당새Emberiza sulphurataVUP4
494촉새Emberiza spodocephala extremiorientisP1,W3NN
E. s. spodocephalaP4
섬촉새E. s. personataP/W5
495검은멧새Emberiza variabilis variabilisP/W4
496북방검은머리쑥새Emberiza pallasi polarisP/W2
497쇠검은머리쑥새Emberiza yessoensis continentalisNTP/W4
498검은머리쑥새Emberiza schoeniclus pyrrhulinaP/W2
E. s. pallidiorDD
499흰정수리북미참새Zonotrichia leucophrys gambeliiV2
500노랑눈썹북미참새Passerculus sandwichensis athinusV2
Calcariidae  ???과GCSNNMROK-StatusBreedsGallery
501긴발톱멧새Calcarius lapponicus kamtschaticusW2
502흰멧새Plectrophenax nivalis vlasowaeV1

2군

1980년 이전 기록: 1980년 대 이전에 증빙자료가 제시된 기록, 이 후에는 당시에 제출된 사진과 표본을 능가하는 증거자료가 없었던 종과 아종.

Anseriformes
Anatidae  오리과CATGCSNNMROK-StatBre
503원앙사촌Tadorna cristataV2
Procellariiformes
Diomedeidae  알바트로스과
504알바트로스Phoebastria albatrusV2
Pelecaniformes
Threskiornithidae  저어새과
505따오기Nipponia nipponEN#198V1
Pelecanidae  사다새과
506Pelecanus onocrotalusV2
507사다새Pelecanus crispusVUV2
Accipitriformes
Accipitridae  수리과
508수염수리Gypaetus barbatus aureusV2
509뿔매Nisaetus nipalensis orientalisV2
Charadriiformes
Scolopacidae  도요과
510꼬마도요Lymnocryptes minimusV2
Laridae  갈매기과
511Thalasseus bergii | Thalasseus bernsteini| CRV2
Strigiformes
Strigidae  올빼미과
512흰올빼미Bubo scandiacusV2
513긴꼬리올빼미Surnia ulula ululaNNNN1
Coraciiformes
Alcedinidae  물총새과CATGCSNNMROK-StatBre
514뿔호반새Megaceryle lugubrisNN
Piciformes
Picidae  딱다구리과
515쇠오색딱다구리Dendrocopos minorNNNN1
Passeriformes
Campephagidae  할미새사촌과
516검은가슴할미새사촌Pericrocotus tegimae2 & 3V2
Paridae  박새과
517노랑배박새Parus major majorV2
Megaluridae  붉은허리개개비과
518큰개개비Locustella pryeriNTV2
Fringillidae  되새과
519솔양진이Pinicola enucleatorNNNN2
520흰죽지솔잣새Loxia leucoptera facsiata2 & 3V2
Emberizidae  멧새과
521점박이멧새Emberiza jankowskiiVUNN

3군

증빙자료 미비함: 사진이나 녹음자료가 없으며, 다수의 관찰자 (그 종에 숙련된 단독 관찰자가 일행일 경우)또는 그 종에 숙련된 단독 관찰자가 2차례 이상 관찰한 경우의 종과 아종.

Accipitriformes
Accipitridae  수리과CATGCSNNMROK-StatBre
522검은바자 / 검은뿔작은매Aviceda leuphotesV2
Falconiformes
Falconidae  매과
523흰발톱황조롱이Falco naumanniVUV2
Charadriiformes
Laridae  갈매기과
524알류샨제비갈매기Onychoprion aleuticusV2
Stercorariidae  도둑갈매기과
525좀도둑갈매기Stercorarius longicaudusV2
Alcidae  바다오리과
526흰줄날개바다오리Cepphus columbaV2
Apodiformes
Apodidae  칼새과
527서양칼새 / 검은등칼새Apus apus pekinensisV2
Passeriformes
Alaudidae  종다리과
528큰부리종다리Melanocorypha bimaculata torquataV2
Phylloscopidae  솔새과
529쇠긴다리솔새사촌Phylloscopus armandii armandiiV2
Prunellidae  바위종다리과
530쇠바위종다리Prunella rubidaV2

4군

증빙자료 미비함: 사진이나 녹음자료가 없이, 경험이 적은 단독 관찰자 또는 2인 이상의 관찰자에 의해 발견되었거나 이 전에 관찰 경험이 있었던 관찰자의 소식에 근거.

Anseriformes
Anatidae  오리과CATGCSNNMROK-StatBre
531흰머리기러기Chen canagicaNTV2
532큰흰죽지Aythya valisineriaV2
533미국흰죽지Aythya americanaV2
534북방흰뺨오리Bucephala islandicaV2
Procellariiformes
Procellariidae  슴새과
535사대양슴새Puffinus griseusV2
Charadriiformes
Charadriidae  물떼새과
536미국검은가슴물떼새Pluvialis dominicaV2
Scolopacidae  도요과
537캐나다흑꼬리도요Limosa haemasticaV2
538큰노랑발도요Tringa melanoleucaV2
Laridae  갈매기과
539북극흰갈매기Pagophila eburneaV2
540목테갈매기Xema sabiniV2
541Hydrocoloeus minutusV2
542북미갈매기Larus delawarensisV2
Cuculiformes
Cuculidae  두견과
543벙어리뻐꾸기Cuculus saturatusV2
544큰쿠칼Centropus sinensisV2
Passeriformes
Artamidae  숲제비과
545흰가슴숲제비Artamus leucorynchusV2
Paridae  박새과
546흰머리유리박새Cyanistes cyanusV2
Phylloscopidae  솔새과
547연노랑허리솔새Phylloscopus yunnanensisV2

5군

확정된 외래종: 한 때 도입되어 이제는 널리 퍼진 것으로 보이며 한국에서 기록된 종.

Columbiformes
Columbidae  비둘기과CATGCSNNMROK-StatBre
548집비둘기Columba livia var. "domestica"